Lễ cúng động thổ là nghi thức quan trọng bậc nhất trước khi khởi công xây dựng nhà cửa. Đây là dịp gia chủ trình báo và xin phép các vị thần linh, Thổ Công, Thổ Địa cai quản mảnh đất, cầu mong sự phù hộ để quá trình thi công diễn ra thuận lợi, an toàn và mang lại tài lộc, bình an cho gia đình.
Dưới đây là danh sách lễ vật cúng động thổ đầy đủ nhất năm 2025 và các bước thực hiện nghi lễ đúng chuẩn truyền thống.

I. Danh Sách Lễ Vật Cần Chuẩn Bị Cho Mâm Cúng Động Thổ
Mâm cúng động thổ không cần quá cầu kỳ, nhưng phải đầy đủ, tươm tất để thể hiện lòng thành kính. Các lễ vật được chia thành 3 nhóm chính:
| STT | Nhóm Lễ Vật | Chi Tiết Lễ Vật (Số lượng tối thiểu) | Ghi Chú Quan Trọng |
| 1 | Lễ Vật Mặn | * 1 con gà luộc nguyên con (chọn gà trống, mỏ vàng, chân vàng) HOẶC 1 con heo quay/miếng thịt heo luộc (tuỳ vùng miền). | Có thể chuẩn bị Bộ Tam Sên (Thịt luộc, Tôm luộc, Trứng luộc) ở một số vùng miền. |
| 2 | Lễ Vật Chay | * 1 đĩa Xôi (Xôi gấc hoặc Xôi đậu). * 1 Bánh chưng/Bánh tét (tuỳ vùng miền). * 1 đĩa Mâm Ngũ Quả (5 loại trái cây tươi, đẹp mắt). * 1 đĩa Bánh kẹo, Trầu cau (5 lá trầu, 5 quả cau). | Hoa quả phải tươi, không dập nát. Nên chọn quả tròn, màu sắc tươi sáng. |
| 3 | Lễ Vật Thờ Cúng | * Vàng mã: Bộ Quan Thần Linh (quần áo, mũ, hia, kiếm) màu đỏ, 5 lễ vàng tiền, Đinh vàng hoa. * Hương/Nến: 1 bó Nhang Rồng Phụng, 2 cây Nến/Đèn cầy. * Đồ Lỏng: 3 ly Trà, 1 cốc Rượu trắng, 1 Bát Nước sạch. * Khác: 1 chén Gạo, 1 chén Muối, 1 bao Thuốc lá, 3 hũ nhỏ (để đựng Muối – Gạo – Nước). | Nên dùng hoa Cúc vàng, hoa Hồng đỏ. Các vật phẩm phải mới, sạch sẽ. |

II. Hướng Dẫn Các Bước Thực Hiện Nghi Lễ Cúng Động Thổ
Việc thực hiện nghi lễ cần theo trình tự và đảm bảo sự trang nghiêm.
Bước 1: Chuẩn Bị và Sắp Đặt Lễ Vật
- Vị trí: Đặt bàn cúng giữa khu đất sắp khởi công, hướng ra phía cổng hoặc hướng hợp tuổi với gia chủ (tốt nhất là hướng thẳng tới công trình sẽ động thổ).
- Sắp xếp: Bàn lễ được trải khăn trang trọng. Mâm Ngũ Quả đặt ở trung tâm, gà luộc hoặc heo quay đặt phía trước, các chén rượu, nước, trà, gạo, muối sắp xếp cân đối. Vàng mã, nhang đèn đặt ở vị trí dễ thắp.
Bước 2: Thắp Nhang và Đọc Văn Khấn
- Trang phục: Gia chủ (hoặc người đại diện) cần mặc trang phục chỉnh tề, lịch sự để thể hiện sự tôn kính.
- Nghi thức:
- Đốt 2 cây nến trên mâm cúng.
- Thắp 5 hoặc 7 nén nhang (tùy theo phong tục, Nam 7 nén, Nữ 9 nén là phổ biến), cắm 3 nén lên mâm cúng, 3 nén cắm dưới đất.
- Gia chủ vái 4 phương, 8 hướng rồi quay vào mâm lễ, đọc bài văn khấn động thổ một cách thành tâm, rõ ràng.
Bước 3: Động Thổ và Hóa Vàng
- Sau khi đọc xong văn khấn, gia chủ kính cẩn vái lạy.
- Chờ hương tàn được khoảng 2/3 thì tiến hành hóa tiền vàng, đốt bộ quần áo Quan Thần Linh.
- Rải gạo và muối ra xung quanh khu đất.
- Nghi thức động thổ: Gia chủ tự tay cuốc (hoặc đặt viên gạch) 3 hoặc 5 nhát đầu tiên vào vị trí định đào móng để xin phép Thổ Công.

Bước 4: Kết Thúc Lễ Cúng
- Giữ lại 3 hũ nhỏ đựng Muối – Gạo – Nước để cất giữ cẩn thận. Những hũ này sẽ được đặt lại tại khu vực bếp hoặc bàn thờ Táo Quân khi gia đình làm lễ Nhập Trạch.
- Các đồ lễ còn lại có thể thụ lộc (thịt, xôi, bánh kẹo).

III. Lưu Ý Quan Trọng Khác Khi Cúng Động Thổ
- Chọn Ngày Giờ: Phải chọn ngày giờ Hoàng Đạo, giờ Sinh Khí, Lộc Mã hợp với tuổi của gia chủ (hoặc người đại diện mượn tuổi). Tránh các ngày xấu như Hắc Đạo, Sát Chủ, Thổ Cấm, Trùng Tang, Trùng Phục.
- Trường hợp Mượn Tuổi: Nếu gia chủ bị “phạm” tuổi làm nhà trong năm 2025, cần phải mượn tuổi của người khác. Người cho mượn tuổi sẽ là người đứng ra thực hiện toàn bộ nghi lễ cúng động thổ, đọc văn khấn và cuốc những nhát động thổ đầu tiên. Gia chủ nên tạm lánh đi nơi khác trong lúc làm lễ.
- Kiểm soát chất lượng lễ vật: Lễ vật phải tươi, sạch, đẹp để thể hiện sự tôn trọng. Tuyệt đối không dùng đồ hư hỏng, cũ nát.
Cúng động thổ là nghi lễ mở đầu cho quá trình xây dựng, sự chuẩn bị chu đáo của gia chủ sẽ là tiền đề cho một công trình suôn sẻ, bền vững và đầy vượng khí!
